ଅର୍ଥନୀତିରେ ନୋବେଲ ପାଇବେ ୨ ଆମେରିକୀୟ : ପଲ୍ ଆର୍. ମିଲଗ୍ରୋମ ଓ ରବର୍ଟ ବି.ୱିଲସନ୍

ଷ୍ଟକହୋମ: ବିଭିନ୍ନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଅବଦାନ ପାଇଁ ବିଶ୍ବର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ସମ୍ମାନଜନକ ପୁରସ୍କାର ନୋବେଲ ଘୋଷଣା ହୋଇଥାଏ । ତେବେ ଏହି କ୍ରମରେ ଅର୍ଥଶାସ୍ତ୍ରରେ ନୋବେଲ ପୁରସ୍କାର ଘୋଷଣା କରାଯାଇଛି । ଚଳିତ ଥର ଆମେରିକା ଷ୍ଟାନଫୋର୍ଡ ୟୁନିଭର୍ସିଟିର ପଲ ଆର.ମିଲଗ୍ରୋମ ଓ ରବର୍ଟ ବି.ୱିଲସନ୍‌ଙ୍କୁ ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ। ‘ଇମ୍ପ୍ରୁଭମେଣ୍ଟସ ଟୁ ଅକ୍ସନ ଥିଓରି ଏଣ୍ଡ ଇନଭେନସନ ଅଫ ନ୍ୟୁ ଅକ୍ସନ ଫର୍ମାଟ୍‌ସ’ ଲାଗି ସେମାନଙ୍କୁ ନୋବେଲ ସମ୍ମାନରେ ସାମ୍ମାନିତ କରାଯିବ ।

ପଲ୍ ଆର୍. ମିଲଗ୍ରୋମ ଓ ରବର୍ଟ ବି.ୱିଲସନ୍ ଦୁହେଁ ଆମେରିକାର ଷ୍ଟାନଫୋର୍ଡ ୟୁନିଭର୍ସିଟିରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି। ନିଲାମ ପ୍ରକ୍ରିୟା କିପରି କାର୍ଯ୍ୟ କରେ ସେମାନେ ଅଧ୍ୟୟନ କରିଥିଲେ । ସେମାନେ ଦ୍ରବ୍ୟ ଏବଂ ସେବା ପାଇଁ ନୂତନ ନିଲାମ ଫର୍ମାଟ୍ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ (ଯେପରିକି ରେଡିଓ ଫ୍ରିକ୍ୱେନ୍ସି) ଯାହା ପାରମ୍ପରିକ ଉପାୟରେ ବିକ୍ରୟ କରିବା କଷ୍ଟକର । ତାଙ୍କର ଆବିଷ୍କାର ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ବିକ୍ରେତା, କ୍ରେତା ଏବଂ ଟିକସଦାତାଙ୍କୁ ଉପକୃତ କରିଛି। ଏଥିରେ ଦୁଇ ଅର୍ଥନୀତିଜ୍ଞଙ୍କ ନୂଆ ଆର୍ଥିକ ପରିକଳ୍ପନା ବାସ୍ତବିକ ସମୟୋପଯୋଗୀ ।

BREAKING NEWS:
The 2020 Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel has been awarded to Paul R. Milgrom and Robert B. Wilson “for improvements to auction theory and inventions of new auction formats.”#NobelPrize pic.twitter.com/tBAblj1xf8

— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 12, 2020

ନିଲାମ ନୀତି କ’ଣ?

ନିଲାମ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ କିମ୍ବା ନିଲାମ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ବ୍ୟବହାର କରି, ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀମାନେ ବିଡିଂ ଏବଂ ଅନ୍ତିମ ମୂଲ୍ୟ ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ନିୟମର ଫଳାଫଳ ବୁଝିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତି । ଏହି ବିଶ୍ଳେଷଣ କଷ୍ଟସାଧ୍ୟ, କାରଣ ବିଡରମାନେ ଉପଲବ୍ଧ ସୂଚନା ଉପରେ ଆଧାର କରି ନିଲାମ ରଣନୀତି ଆଚରଣ କରନ୍ତି । ସେମାନେ ନିଜେ କ’ଣ ଜାଣନ୍ତି ଏବଂ ଅନ୍ୟ ବିଡରମାନେ ସେମାନଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ କ’ଣ ଜାଣନ୍ତି, ଉଭୟ ପକ୍ଷକୁ ମନେ ରଖନ୍ତି । ଏକ ସାଧାରଣ ମୂଲ୍ୟ ବସ୍ତୁର ନିଲାମ ପାଇଁ ୱିଲସନ୍ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ବିକଶିତ କଲେ ।

ସେହି ଅନୁଯାୟୀ, ଏକ ମୂଲ୍ୟ ଯାହା ପୂର୍ବରୁ ଅନିଶ୍ଚିତ କିନ୍ତୁ ଶେଷରେ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ସମାନ ରହିଥାଏ । ୱିଲସନ୍ ତାଙ୍କ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ମାଧ୍ୟମରେ ଦର୍ଶାଇଛନ୍ତି ଯେ ଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତ ବିଡରମାନେ ସେମାନଙ୍କର ସାଧାରଣ ମୂଲ୍ୟର ସର୍ବୋତ୍ତମ ଆକଳନଠାରୁ କାହିଁକି ବିଡ୍ ରଖନ୍ତି। ବିଜେତା ହେବାର କ୍ଷତି ବିଷୟରେ ସେମାନେ ଚିନ୍ତିତ ଅର୍ଥାତ ସେମାନେ ଅଧିକ ଦେୟ ଏବଂ ଏହା ହେତୁ ହେଉଥିବା କ୍ଷତି ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତିତ ଥାନ୍ତି । ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଲୋକେ ସେମାନଙ୍କ ସାମଗ୍ରୀକୁ ସବୁଠୁ ଅଧିକ ମୂଲ୍ୟ ଦେଉଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ବିକୁଥିଲେ। ସେହିପରି କିଣିବା ବେଳେ ସର୍ବନିମ୍ନ ମୂଲ୍ୟ ପ୍ରତି ପ୍ରାଥମିକତା ଦେଉଛନ୍ତି। ଏଥିରେ ନିଲାମର ବିଭିନ୍ନ ନିୟମ ଓ ଚୂଡାନ୍ତ ମୂଲ୍ୟନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ଲାଗି ସେମାନଙ୍କ ଥିଓରି ବେଶ ଉପଯୋଗୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହେଉଛି। ଏଥିରେ ରବର୍ଟ ବି. ୱିଲସନ୍‌ ଅକ୍ସନ ଲାଗି ଥିଓରି ବିକଶିତ କରିଥିବା ବେଳେ ପଲ ମିଲଗ୍ରୋମ ଏଥିଲାଗି ଅଧିକ ସାଧାରଣ ଥିଓରୀ ସୃଷ୍ଟି କରିଛନ୍ତି।

ମିଲଗ୍ରୋମ ନିଲାମର ଏକ ସାଧାରଣ ନୀତି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲେ ଯାହା କେବଳ ସାଧାରଣ ମୂଲ୍ୟକୁ ଅନୁମତି ଦେଇନଥିଲା, ବରଂ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ମୂଲ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଦେଇଥାଏ । ଏହି ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ମୂଲ୍ୟ ବିଡ୍ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବିଡରଙ୍କ ପାଇଁ ଭିନ୍ନ ହୋଇଥାଏ । ସେ ଅନେକ ଜଣାଶୁଣା ନିଲାମ ଫର୍ମାଟରେ ବିଡିଂ ରଣନୀତି ବିଶ୍ଳେଷଣ କରିଥିଲେ । ଯାହା ଦର୍ଶାଇଲା ଯେ ଯେତେବେଳେ ବିଡିଂ ଲୋକମାନେ ପରସ୍ପରର ଆନୁମାନିକ ମୂଲ୍ୟ ବିଷୟରେ ଅଧିକ ସୂଚନା ପାଆନ୍ତି, ଏକ ଫର୍ମାଟ୍ ବିକ୍ରେତାଙ୍କୁ ଅଧିକ ଆଶା କରୁଥିବା ରାଜସ୍ୱ ଦେଇଥାଏ ।