ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ରଥ: ନନ୍ଦିଘୋଷ

0

ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ରଥ: ନନ୍ଦିଘୋଷ

ରଥର ଅନ୍ୟ ନାମ- ଚକ୍ରଧ୍ବଜ ବା ଗରୁଡ ଧ୍ବଜ

ରଥରେ ବ୍ୟବହୃତ କାଠର ସଂଖ୍ୟା- ୭୪୨

ରଥର ଉଚ୍ଚତା- ୪୫ ଫୁଟ୍ ୬ ଇଞ୍ଚ

ରଥର ଚକ ସଂଖ୍ୟା- ଷୋଡଶ ସିଦ୍ଧି ଅନୁପାତରେ ୧୬

ରଥ ରକ୍ଷକ- ଇନ୍ଦ୍ର

ରଥାଧୀପ- ବୈନତେୟ

ରଥ ଧ୍ବଜାରେ- ହନୁମାନ

ରଥପାଳ- ଭୈରବ, ନରସିଂହ

ରଥର ଆୟୁଧ- ଶଙ୍ଖ ଓ ଚକ୍ର

ରଥ ଦେବତା- ନୃସିଂହ

ରଥର ଆବରଣ- ପୀତ ଓ ଲୋହିତ(ହଳଦିଆ ଓ ନାଲି କନା)

ରଥର ଅଶ୍ବ ସଂଖ୍ୟା- ୪(ଏମାନଙ୍କ ବର୍ଣ୍ଣ ଧଳା)

ରଥର ଅଶ୍ବ ନାମ- ଶଙ୍ଖ, ବଳାହକ, ଶ୍ବେତ, ହରିଦ୍ବାଶ(ମତାନ୍ତରେ ଏମାନଙ୍କର ନାମ ସୌବ୍ୟ ସୁଗ୍ରୀବ, ମେଘ, ପୁଷ୍ପ, ବଳାହକ)

ରଥର ସାରଥି- ଦାରୁକ

ରଥ ଦଉଡି ବା ରଜ୍ଜୁ- ଶଙ୍ଖଚୁଡ ନାମ୍ନୀ ନାଗୁଣୀ

ରଥ ମୁଖ- ନାନ୍ଦି ମୁଖ

ରଥ ଦେବୀ- ଯୋଗମାୟା

ରଥ ଭୈରବୀ- ଏକପାଦ(ମତାନ୍ତରେ ଘଣ୍ଟାକର୍ଣ୍ଣ)

ରଥ ଯକ୍ଷ- ହର୍ଯ୍ୟକ୍ଷ

ଗର୍ଭାଧିଶ୍ବର- ହିରଣ୍ୟଗର୍ଭା, ଉତ୍କର୍ଷଣୀ-କ୍ରୀୟା, ଯୋଗ, ଆଜ୍ଞା, ଅନୁଜ୍ଞା, ପ୍ରଜ୍ଞା ଓ ମେଧା

ଋଷି ପଟାରେ- ନାରଦ, ଦେବଳ,ବ୍ୟାସ, ଶୁକଦେବ, ପରାଶର, ବଶିଷ୍ଠ, ବିଶ୍ବାମିତ୍ର ଓ ରୁଦ୍ର(ମତାନ୍ତରେ ଏହି ଅଷ୍ଟ ଋଷିଙ୍କ ନାମ ଅମ୍ବରୀଶ, ଜୈମିନୀ, ନାରଦ, ଅଙ୍ଗିରା,ପଣ୍ଡୁ, ମାର୍କଣ୍ଡେୟ, ପୌଲସ୍ତ୍ୟ ଓ ଭାର୍ଗବ)

ରଥ କୁମ୍ଭ- ହିରଣ୍ମୟ

ରଥର ଦ୍ବାରପାଳ- ଜୟ ଓ ବିଜୟ

ରଥାଧିଶ୍ବର ଦେବତା- ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ଓ ଶ୍ରୀମଦନମୋହନ

ରଥ ମୁର୍ଦ୍ଧାରେ- ଗରୁଡ

ଚାରଣ- ନଳ ଓ କୁବେର

ରଥ ପୀଠର ନାମ- କନଳ ମଞ୍ଚା

ରଥରେ ବ୍ୟବହୃତ ଚନ୍ଦ୍ରାତପର ନାମ- କନକ ମୁଣ୍ଡାଇ

ରଥାଧିଦୈବତ- ଶିବ ଓ ବିରଞ୍ଚି

ରଥାଦ୍ଧାର- ଭୈରବୀ

ରଥ ଅପସରା- ପୁଲୋମୋଚା, ଉର୍ବଶୀ

ରଥର ଦଧିନଉତି- ହିରଣ୍ୟଗର୍ଭ

ରଥର ଶୁକ ଯୁଗଳ(ଶୁଆ) ନାମ- ଜୀବ ଓ ପରମ

ଦଧିନଉତି ଉପରିସ୍ଥ କଳସ ତ୍ରୟର ନାମ- ନଭ, ଆକାଶ ଓ ବ୍ୟୋମ

କଳସ ଉପରେ ଥିବା ଶୂନ୍ୟଚକ୍ରର ନାମ- ସୁଦର୍ଶନ

ନେତର ନାମ- ତ୍ରୈଲୋକ୍ୟମୋହିନୀ

ରଥକାର- ବିଶ୍ବକର୍ମା

ରଥ ରତ୍ନ- ସ୍ପଟିକ

ରଥ ଚକମାନଙ୍କର ନାମ- ବିଷ୍ଣୁସିଦ୍ଧ, ବିଭୂତି, ଅଣିମା, ପ୍ରଜ୍ଞା, ଧି, ଜ୍ଞାନ, ପ୍ରେମ, ଆସକ୍ତ, ରତି, କେଳି, ସତ୍ୟ, ସୁଷ୍ବସ୍ତି, ଜାଗୃତି, ତୁରୀୟ, ଆମ, ନିର୍ବାଣ

ରଥଦ୍ଧାର ଭୈରବୀ ଓ ରକ୍ଷକ- ଇନ୍ଦ୍ର ଓ ଇନ୍ଦ୍ରାଣୀ

ଶାସ୍ତ୍ରରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ ଅଛି ଯେ, ନନ୍ଦିଘୋଷ ରଥ ଦର୍ଶନରେ ସାଯୁଜ୍ୟ ମୁକ୍ତି ମିଳେ।

ତଥ୍ୟ- ହିମାଶୁଂ ସାମଲ

ଆଲେଖ୍ୟ- ବୈଜୟନ୍ତୀ ନାୟକ

ଫଟୋ ସମ୍ପାଦନା- ଜିତ୍‌ ପଟ୍ଟନାୟକ

Leave A Reply